مدیر اجرایی آستان مقدس زینبیه (س) اصفهان گفت: سه هدف اصلی برای رسیدن به قطب پنجم زیارتی و فرهنگی کشور برای خودمان تعریف کرده‌ایم که نخستین هدف ، تبدیل‌شدن این حرم مقدس به قطب زیارتی است.
به گزارش خبرگزاری فارس حرم زینبیه (س) در راه رسیدن به پنجمین قطب زیارتی فرهنگی کشور است که بر همین اساس، برنامه‌ریزی‌ها و اقدامات خوبی انجام‌گرفته، موسسه آلا و مدیر اجرایی آستان مقدس زینبیه (س)، عزم خود را برای تبدیل‌شدن به پنجمین قطب زیارتی و فرهنگی کشور با نگاهی جامع و با مشارکت مردم جزم کرده‌اند.
در این راستا به گفت‌وگو با حجت‌الاسلام محسن صادق‌زاده پرداختیم تا از جزئیات اقدامات انجام‌شده و همچنین کارهایی که در دستور کار دارند اطلاع پیدا کنیم.
* درباره چگونگی رسیدن به قطب پنجم زیارتی و فرهنگی کشور و اهداف آن توضیح دهید؟
صادق‌زاده: سه هدف اصلی برای رسیدن به قطب پنجم زیارتی و فرهنگی کشور برای خودمان تعریف کرده‌ایم که نخستین هدف، زیارتی است و برای تبدیل‌شدن به قطب زیارتی، اولاً باید این آستان به مردم شهر اصفهان معرفی شود و نسبت به شخصیت حضرت زینب (س)، اعتمادسازی صورت گیرد تا متناسب با توسعه مکانی، توسعه زیارتی ایجاد شود که شاخص آن، افزایش زائر و مرتبه زیارت و حضور در این آستان است.
بنابراین اگر بخواهیم بر اساس شاخص کمی به قطب پنجم زیارتی کشور تبدیل شویم، یعنی بعد از حرم امام رضا (ع)، حضرت معصومه (س)، شاه‌چراغ (ع) و شاه عبدالعظیم (ع)، به قطب پنجم زیارتی کشور تبدیل شویم باید در سال حداقل 10 میلیون زائر داشته باشیم و این در چشم‌انداز آستان در سال 1404 دیده‌شده است، هرچند طبق سند چشم‌انداز، 8 سال از این برنامه گذشته و رسیدن به این هدف کار بسیار می‌طلبد.
باید مردم شهر اصفهان و منطقه 14، حداقل در طول سال یک‌بار تجربه زیارت حرم زینبیه (س) را داشته باشند که در این زمینه برنامه‌ریزی‌هایی شده و در حال انجام آن هستیم، برای مثال از شهرهای مختلف استان اصفهان، اردوها و کاروان‌هایی داریم که باید تعداد این کاروان‌ها بسیار بیشتر شود در همین راستا با مدارس منطقه 14 و حتی خارج از منطقه 14 تعامل برقرار کرده‌ایم تا دانش آموزان دبیرستان‌های دخترانه و پسرانه، یک‌بار تجربه زیارت این آستان را پیدا کنند که استقبال خوبی از آن شد به طوری که مجبور شدیم بعضی روزها را به طور ثابت برای دخترها و پسران دبیرستانی در نظر بگیریم و موضوع دیگر حضور علما در این حرم مبارک به صورت ثابت است که این موضوع هم در حال رایزنی و به مرحله اجرا رسیده است.
یک مورد دیگر، تبدیل‌شدن این آستان به محل تجمع زائرین اربعین است که در سال‌های گذشته کاروان‌هایی از هند و پاکستان برای رفتن به زیارت کربلا در روز اربعین، محل قرار خود را این حرم گذاشته بودند و حتی این حرم می‌تواند محل تجمع و وعده‌گاه افرادی باشد که می‌خواهند به قم و مشهد بروند.
و درباره اهداف دیگر این رویداد؟
صادق‌زاده: این اتفاق، دو هدف دیگر در ابعاد فرهنگی و اجتماعی دارد که در قسمت فرهنگی، باید به‌صورت راهبری، سطح فرهنگ منطقه 14 را ارتقا دهیم، یعنی به مراکز فرهنگی که در منطقه 14 و در شهر اصفهان فعال هستند، کمک کنیم تا ارتقا یافته و فعالیت‌هایشان را بهتر و مطلوب‌تر انجام دهند و این ظرفیت در آستان است؛ البته نمی‌خواهیم به یک کانون فرهنگی بزرگ تبدیل شویم، بلکه می‌خواهیم حلقه وصل گروه‌های فعال شهر باشیم بنابراین مبنای کار در بحث مباحث فرهنگی، راهبری است البته مجبوریم در بعضی از قسمت‌ها عهده‌دار شویم مثلاً در مناسبت‌های مختلف باید در حرم برنامه داشته باشیم که بیشتر دید فرهنگی تربیتی دارد.
در قسمت اهداف اجتماعی، با توجه به جمعیت بالای 300 هزارنفری منطقه 14، لازم است فعالیت‌های اجتماعی مفصلی در قالب مددکاری اجتماعی صورت گیرد و آستان در این زمینه هم استراتژی راهبری دارد لذا مراکز مختلف خیریه و کسانی که در این منطقه با معضلات و آسیب‌های اجتماعی مواجه هستند شناسی می‌شوند که وظیفه‌داریم این دو را به هم برسانیم یعنی خدمت را به کسی برسانیم که نیازمند خدمت هستند و مصمم هستیم در سال 1404 به قطب اجتماعی منطقه تبدیل شویم که هم خدمات مشخصی در این آستان تعریف شود و هم خدمت گیران مشخصی، در حوزه ارزاق، خدمات اجتماعی، مهارت افزایی، اشتغال‌زایی و… و افراد آسیب‌دیده منطقه ارتقا پیدا کرده و به خودکفایی برسند و حتی خودشان به مددکاری اجتماعی این منطقه تبدیل شوند.
بیشترین معضلات اجتماعی که در منطقه با آن روبرو هستید؟
صادق‌زاده: مردمان اینجا بسیار متدین هستند و این موضوع را از تعداد بالای مساجد و مراکز فرهنگی، هیئت‌ها و پایگاه‌های بسیج که در این منطقه مشغول فعالیت هستند، می‌توان فهمید اما به دلیل جمعیت خیلی بالا ایجاب می‌کند کار فرهنگی بیشتری صورت گیرد، همچنین با توجه به اینکه این محدوده قبلاً حاشیه‌نشینی بوده و بسیاری از مردم این منطقه از نظر اقتصادی ضعیف هستند، قطعاً این ضعف روی مباحث اجتماعی و فرهنگی تأثیر داشته و دارد و معضلاتی مثل اعتیاد، بیکاری، طلاق، معضلات خانوادگی، نزاع و… وجود دارد و آمار آن بالا است.
فارس: در مورد میدان شهری که قرار است در کنار حرم حضرت زینب (س) ایجاد شود قدری بیشتر توضیح دهید؟
صادق‌زاده: قرار است سومین میدان بزرگ شهر اصفهان در کنار حرم حضرت زینب (س) ایجاد شود که در کنار آن فضاهای درمانی و بیمارستانی، فضاهای علمی و آکادمیک، فضاهای تجاری و زائرسرا دیده‌شده و خدمت‌رسانی آن ویژه مردم این منطقه است و نفع زائرینی که به این آستان می‌آیند به مردم منطقه می‌رسد چراکه حضور زائرین باعث رونق اقتصادی این منطقه می‌شود.
احداث این میدان شهری با همکاری شهرداری است و در یکی دو سال آینده وارد فضای احداث می‌شویم، بسیاری از آزادسازی‌ها انجام‌شده اما هنوز ادامه دارد که دریکی دو سال آینده، آزادسازی‌ها به اتمام می‌رسد و به بحث احداث می‌رسیم.
رسیدن به بخش زیادی از این اهداف بالا نیازمند توسعه‌های عمرانی و شهری مثل ساخت مهمانسراها است. چشم‌اندازی در این مورد تعریف شده است؟
صادق‌زاده: در این قسمت دو برنامه داریم، برنامه اول همان حوزه توسعه شهری و میدان شهری است که بنیاد آلا مفصلاً در حال برنامه‌ریزی است و میدان شهری اگر ایجاد شود یک تحول فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی در منطقه اتفاق می‌افتد و در حوزه زیارتی هم یکی از فضاهایی که به‌زودی در اطراف حرم ایجاد می‌شود؛ زائرسرای مفصلی است که در خدمت زائرین قرار می‌گیرد.
اما با توجه به زمان ساخت این زائرسرا، در حال حاضر تعدادی منزل، هتل و سوئیت، مخصوصاً برای زائران خارجی در نظر گرفته‌شده که با مراجعه آستان، به این مراکز اقامتی معرفی می‌شوند، همچنین در حال هم‌افزایی با مراکز اسکان هستیم که زائرین را به مراکز استاندارد مورد تأیید آستان هدایت کنیم و خود آستان هم به‌صورت یک‌روزه پذیرای زائرین خارج از شهر اصفهان است و فضای استراحت یک‌روزه‌ای را برای این زائرین فراهم کرده است.
این را هم اضافه کنم توسعه عمرانی و بازسازی بقعه متبرکه و منطقه اطراف آن به وسعت ۳۴ هکتار با الهام از معماری اصیل اسلامی و ایرانی نیز بخش مهمی از فعالیت‌ها و راهبردهای محوری آستان است و در طرح توسعه، وسعت فضای زیارتی از ۱.۸ هکتار به ۳.۲ هکتار افزایش خواهد یافت که سهم فضای روضه منوره حرم حضرت زینب (س) بالغ‌بر ۷۰۰۰ متر مربع است.
در مورد طرح تکمیل حرم هم بگویید، حرم چه زمانی تکمیل می‌شود؟
صادق‌زاده: قرارداد جدید با پیمانکار منعقد شده و طبق آن باید تا 6 ماه آینده سفت‌کاری بقعه به اتمام برسد اما تکمیل کامل و نازک‌کاری حرم بسیار زمان‌گیر است و بستگی به مشارکت خیران، ناظران و واقفان دارد چون هزینه سنگینی دارد، البته گنبد را به شکل کامل دریکی دو سال ایجاد می‌کنیم، قسمت چوبی ضریح جدید هم درست‌شده و ظریف‌کاری و فلزکاری آن مانده که آن‌هم با مشارکت خیرین و واقفان طی یکی دو سال آینده تکمیل می‌شود.
موسسه آلا چه نقشی در مدیریت و سامان‌دهی حرم حضرت زینب (س) دارد و همکاری این موسسه با اوقاف چگونه است؟
صادق‌زاده: بنیاد آلا با یک تفکر خاص شکل‌گرفته و شعار این موسسه، انجام کارهای واجب خیر بر زمین‌مانده است و تمام مراکز وابسته به آلا بر این اساس ایجادشده‌اند.
بحث حرم حضرت زینب (س) هم از همین واجب‌های بر زمین‌مانده بود و با توجه به جمعیت بالا و تأثیرگذار این منطقه بر فرهنگ شهر اصفهان، پیشنهادی به موسسه آلا شد که توسعه ساختاری، عمرانی، فرهنگی و اجتماعی این منطقه به این بنیاد واگذار شود، یعنی مدیریت این آستان از طرف اوقاف به بنیاد آلا به‌عنوان امین اوقاف واگذار شد و اوقاف صرفاً نقش نظارت بر این آستان را بر عهده داشته و کلیه هزینه‌ها، از کارکنان گرفته تا مباحث عمرانی، همه از طریق بنیاد آلا تأمین می‌شود.
این موسسه چه اهداف و چشم‌اندازهایی را برای توسعه فرهنگی و زیارتی این آستان مقدس تعریف کرده است؟
صادق‌زاده: پیشبرد امور راهبردی و جاری آستان مقدس حضرت زینب (س) و مدفن دختر امام موسی بن جعفر (ع) در شمال شهر اصفهان، برای تبدیل‌شدن به پنجمین قطب زیارتی و فرهنگی کشور با نگاهی جامع و با مشارکت مردم در دستور کار این بنیاد قرارگرفته است.
ارتقای زیرساخت‌های فرهنگی اجتماعی به‌منظور معرفت افزایی، انس آفرینی و معنویت هرچه بیشتر زائران و مجاوران امامزاده از مأموریت‌های این بقعه متبرکه است تا حوزه جغرافیایی این حرم مقدس سهم به سزایی در توسعه و جایگاه شهری داشته باشد.
این آستان مقدس سالانه میزبان قریب به یک‌میلیون زائر ایرانی و خارجی از بیش از 17 کشور جهان است که چند صد هزار نفر از آنان را زائرین خارجی تشکیل می‌دهند که علاوه بر استفاده از فضای معنوی حرم مطهر از برنامه‌های جنبی مانند مراسم و محافل مذهبی و ملی، جلسات معرفتی ـ تربیتی، کلاس‌های آموزشی علمی ـ مهارتی و دوره‌های مشاوره بهره می‌گیرند.
معمولاً همه زائرین خارجی اذعان داشته‌اند که در ایران سه حرم را حتماً زیارت می‌کنند، حرم امام رضا (ع)، حضرت معصومه (س) و حرم حضرت زینب (س) و این‌گونه است که حضرت زینب (س) در خارج از کشور معروف‌تر هستند تا در داخل کشور خودمان و حتی از برزیل زائر داشته‌ایم که به زیارت این آستان آمده است.
چه ویژه‌برنامه‌ها و برنامه‌های ثابت آستان مقدس حضرت زینب (س) مهیا کرده‌اید؟
صادق‌زاده: در سه حوزه زیارتی، فرهنگی و اجتماعی یک سری برنامه‌های ثابت مثل مراسم ولادت‌ها، شهادت‌ها، و مراسم ملی مذهبی داریم که باید انجام شود و برای همه این‌ها برنامه داریم، اما در سه سطح منطقه‌ای، شهری و کشوری، برنامه‌هایی مثل عید غدیر، نیمه شعبان، شب‌های قدر، عید فطر، دهه فاطمیه و دهه محرم جزو برنامه‌های کشوری محسوب می‌شود، یعنی سطح سخنران و مداحی که انتخاب می‌شود کشوری است و در این مراسم‌ها تا 50 هزار جمعیت حضور پیدا می‌کنند.
از برنامه‌های شاخص شهری هم می‌توان به دعای ندبه و دعای کمیل و احیای شب‌های جمعه اشاره کرد که مراسم دعای کمیل و احیاء از ساعت 3 تا اذان صبح برگزار می‌شود و برنامه مناجات خوانی و دعای کمیل را معمولاً سید رضا نریمانی قرائت می‌کند.
علاوه بر این یک سری فعالیت‌های دیگری داریم و چون مقبره متعلق به بانو حضرت زینب (س) است، تمرکز ما بیشتر بر خانواده و بانوان است، مانند مشاوره‌های جمعی خانوادگی، مشاوره تخصصی ویژه خانم‌ها، پاتوق دختران، ارتباط با دبیرستان‌های دخترانه، اردوهای دخترانه که از منطقه 14 به بقیه مناطق شهر اتفاق می‌افتد.
لینک مصاحبه در خبرگزاری فارس:
http://fna.ir/das5sz
