مشهد اردهال روستایی در ۴۲ کیلومتری غرب کاشان در ایران است. این روستا در میان افراد محلی به مشهد قالی نیز مشهور است. در این محل بنای امامزاده سلطان علی بن محمد باقر قرار دارد که قدمت آن به سده ششم هجری می‌رسد.
مردم فین کاشان در سال ۱۱۳ هجری قاصدی را به نام عامر بن ناصر فینی به مدینه نزد امام محمد باقر فرستاده بودند و از او درخواست پیشوایی را داشتند. امام فرزند خود سلطانعلی برادر امام جعفر صادق را رهسپار ایران و شهر کاشان کرد. امامزاده به کاشان رسید و در محله فین بزرگ ساکن شد و تابستانهابه دلیل گرمی هوا به منطقه اردهال می‌رفت. چند سالی اوضاع بدین صورت بود تا اینکه امامزاده سلطانعلی از نفوذ زیادی در بین مردم برخوردار گشت و این باعث ترس حاکم اردهال که زرین کفش بارکرسفی نام داشت شد. وی سپاهی را برای قتل حضـرت سلطان علی به منطقـه میفرستد و آن حضرت سرانجام در یک جنگ نابرابر که ۱۳ روز طول کشید، همراه یارانش در منطقه ییلاقی اردهال به شهادت می‌رسد.
مردم فین پس از شنیدن خبر سراسیمه به طرف اردهال حرکت میکنند، ولی زمانی می‌رسند که حضرت به شهادت رسیده است، آنها حضرت را در قالی می‌پیچند و در نهر آبی که در آن نزدیکی است، شستشو میدهند و دفن میکنند. از آن زمان تاکنون همه ساله در دومین جمعه مهر ماه و با حضور هزاران نفر از مردم فین و کاشان آیین سنتی مذهبی قالیشویان برگزار می‌شود.
در مراسم قالیشویان اهالی فین به یاد حوادث و رویدادهای مربوط به کشته‌شدن و جنگ و گریزهای مربوط به نحوه خاکسپاری جنازه او، چوب دستی‌های خود را حسین(ع) حسین(ع) گویان در هوا تکان میدهند و قالیچه‌ای را به عنوان نماد قالی غرقه در خونی که امامزاده درآن پیچیده شده بود را در نهر آبی که از داخل صحن امامزاده حسین(ع) (از فرزندان امام زین العابدین(ع)) می‌گذرد به نهر شاهزاده حسین(ع) شست‌وشو میدهند. چوبهایی که افراد در دومین جمعه مهر ماه هر سال به دست می‌گیرند دو روایت دارد. اول اینکه برای شستن قالیها در مشهد اردهال به کار می‌رود و دوم اینکه افراد آنها را به نشانه خونخواهی به دست می‌گیرند.
طبق مشاهد‌ها و آنچه در کتاب‌ها ذکر شده است، این سنّت مهم تاریخی فقط مربوط به اهالی فین علیا و سفلی و روستای خاوه اردهال است که بیش از سیزده قرن است که اجرا می‌شود و اشخاص دیگر نمی‌توانند اقدام به اجرای این سنت کنند.
این مراسم تنها آیین مذهبی اسلامی است که به تقویم خورشیدی برپا می‌شود. این مراسم در فهرست میراث معنوی کشور ثبت شده‌است و در دسامبر ۲۰۱۲ در فهرست میراث فرهنگی و معنوی یونسکو به ثبت رسید.
جلال آل احمد در کتاب «ارزیابی شتاب‌زده» در مقاله «مهرگان در مشهد اردهال» مراسم را آن گونه خود از نزدیک شاهد بوده است تعریف می‌کند. علی حاتمی در فیلم طوقی (۱۳۴۹) به مراسم قالیشویان اشاره می‌کند که البته در آن زمان زیر تیغ سانسور قرار می‌گیرد و حتی کلمه مشهد اردهال از دیالوگ بازیگران حذف می‌شود. ناصر تقوایی نیز در سال ۱۳۵۰ فیلم مستند «مشهد قالی» ساخته است.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.