کتب فقهی و اجتهادی آداب و اعمال مستحبی بسیاری برای نوروز آورده‌اند که از جمله آن انجام غسل، روزه گرفتن، پوشیدن لباس نو و زیبا، استعمال عطریات و خوشبو کردن در آغاز فصل بهار است.
1. انجام غسل در عید نوروز
در اکثر کتب فقهی و استدلالی یکی از اغسال متسحبه، غسل روز عید نوروز است و در کتب روایی هم روایات زیادی درباره لزوم اهتمام به غسل در روز نوروز نقل شده که به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:در کتاب «وسایل الشیعه» جلد ۲ صفحه ۴۲۸ «نویسنده محمدبن حسن‌بن الحسین الحر العاملی است» که بابی را با عنوان باب استحباب غسل «یوم‌النیروز» باز کرده و در این باب روایتی نقل می‌کند از محمدبن‌الحسن از معلی‌ابن خنیس از امام صادق(ع) در روز نوروز که حضرت فرمودند: «اذا کان یوم النیرو فاغتسل و ألبس أنظف ثیابک» یعنی در روز عید نوروز غسل بنما و بهترین و پاکیزه‌ترین لباس‌‌های خود را بپوش.
علامه حلی در کتاب «القواعد» جلد اول صفحه ۳ می‌گوید: مستحب است غسل روز جمعه از طلوع فجر تا اذان ظهر و غسل روز عید غدیر و روز مباهله با نصارای نجران و روز عرفه و روز عید نوروز عجم و غسل احرام.
و همچنین در کتب دیگری از جمله: کتاب «الدروس» از مرحوم شهید، کتاب «البیان» کتاب«مصباح المتهجد»، کتاب «المهذب»، کتاب«جامع اللشرایع»، کتاب «شرح لمعه» از مرحوم شهید ثانی، کتاب «کشف اللثام»، کتاب «حبل المتین»، کتاب «مدائن»، مرحوم علامه فهامه شیخ محمد حسن در کتاب «جواهر کلام»، کتاب «عروه‌الوثقی» و کتاب «المجتهد» در رابطه با غسل روز نوروز احادیث و روایات نقل شده است.
2. روزه در عید نوروز
از جمله روزه های مستحب، روزه روز نوروز است همچنان که شیخ «مصباح» از معلی ابن خنیس نقل نموده است که امام صادق (علیه السلام) فرمود: هنگامی که روز نوروز رسید پس غسلی بنما و پاکیزه‌ترین جامه‌های خود را بپوش و به بهترین بویها خود را خوشبو گردان و در این روز روزه بگیر. (الحدائق، ج ۱۳، ص ۳۸)
مستحب است در روز نوروز روزه گرفتن و خواندن چهار رکعت نماز بعد از نماز ظهر و عصر و بعد از نماز سجده کند و دعا نماید خداوند گناهان پنجاه ساله وی را می‌آمرزد. «یستحب فیه الصیام و صلاه اربع رکعات بعد صلاه الظهرین و یستجد بعده و یدعو بالمرسوم یغفر له ذنوب خمسین سنه» (المهذب، ج ۱، ص ۱۹۱)
از جمله روزه‌های مستحب، روزه روز نوروز است به واسطه دستور امام صادق و از جمله روز، برای برآورده شدن حاجات است چنانکه از تتبع در اخبار استفاده می‌شود. (کشف الغطاء، ص۳۲۴)
3. خواندن چهار رکعت نماز در نوروز
محمد‌ابن ادریس در «سرائر» نقل می کند: «قال شیخنا أبوجعفر فی مختصر المصباح لیستحب صلوه اربع رکعات و شرح کیفیت‌ها فی یوم‌النیروز الفرس» شیخ طوسی در «مختصر المصباح» می‌فرماید مستحب است چهار رکعت نماز در روز عید نوروز عجم خوانده شود و سپس کیفیت خواندن آن را بیان می‌فرماید.
از معلی بن خنیس نقل می‌کند که امام صادق در مورد عید نوروز فرمودند هنگامی که روز نوروز فرا رسید پس غسل بکن، بپوش پاکیزه‌ترین جامه‌های خود را و خود را به بهترین عطرها معطر گردان و در این روز روزه بگیر و همین که نماز نافله و ظهر و عصر خواندی چهار رکعت نماز به این ترتیب بخوان: در رکعت اول بعد از سوره «حمد» ده مرتبه سوره «قدر» بخوان و در رکعت دوم بعد از سوره «حمد» ده مرتبه سوره «قل یا أیها الکافرون» را قرائت کن و در رکعت سوم ده مرتبه سوره مبارکه «توحید» را بخوان و در رکعت چهارم بعد از سوره «حمد» هر یک از معوذتین «سوره فلق و ناس» را ده مرتبه قرائت کن و سپس سر بر سجده بگذار و سجده شکر به جای آور و برای آنچه از خدا می‌خواهی دعا کن و خداوند گناهان ۵۰ ساله تو را می‌آمرزد.
4. پوشیدن لباس نو و استفاده از عطر:
شیخ انصاری در کتاب طهارت صفحه ۳۲۸ آورده است: همین که روز نوروز رسید پس غسل کن و پاکیزه ترین جامه های خود را بر تن کن و به بهترین و خوشبوترین بویها خود را خوشبو گردان.
پوشیدن لباس نو و پاکیزه همیشه و در همه جا لازم و جزء آداب اسلام است و اختصاص به عید نوروز ندارد ولی فتوا دادن فقهای بزرگی مانند شیخ انصاری که فقیه ترین فقها در قرن اخیر است و کتب او در حوزه های علمیه تدریس و مورد مراجعه مراجع بزرگوار است، قطعاً دلیل بر امتیاز عید نوروز بر روزهای دیگر است.
منبع: باشگاه خبرنگاران
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.