امام حسن عسکری و نوید مردی که خواهد آمد

در دوران خلافت بنی عباس که بسیار تلاش می‌کرد ظاهری دل فریب و باطنی سفاک‌تر از بنی‌امیه به شیعیان نشان دهد، مردی متولد شد که با وجود تمام خفقان‌ها رسالت پیدا کرده بود تا روزگار را برای غیبت امام بعد از خود آماده سازد.هشتم ربیع‌الثانی مصادف است با سالروز ولادت امام حسن عسکری( علیه السلام )، امام یازدهم شیعیان جهان، امامی که همچون پدرش دوران بسیار سختی را در ایام خلافت سفاکان زمان گذراند، امامی که پدر منجی عالم بشریت مهدی موعود(عج) است.
دوره امامت ایشان مصادف بود با ایام خلافت بنی‌عباس که بعد از روزگار ناخوش اموی، خود را منجی امت اسلامی می‌دانستند، حکومتی سیاست‌زده‌تر از بنی‌امیه و در مواقعی سفاک‌تر اما با رنگ و لعابی زیبا و ظاهر فریبانه، که همین عوامل کار روشنگری را بر مردان پاک آن روزگار سخت‌تر می‌کرد.
با وجود اینکه حکومت بنی‌عباس تلاش می‌کرد وجهه خود را نزد علویان و امام ایشان موجه سازد دوران امامت امام حسن عسکری( علیه السلام )، در حالی آغاز شد که خلفای عباسی محدودیت‌های فراوانی برای آن حضرت، در ابعاد مختلف، ایجاد کرده ‌بودند. علت اتخاذ این رویکرد، گرایش عمومی مردم به امام حسن عسکری( علیه السلام ) و افزایش چشمگیر پیروان آن حضرت در سرزمین‌های اسلامی، به ویژه در عراق و ایران بود.
امام حسن عسکری( علیه السلام ) به علت محدودیت سیاسی و جو خفقان، نمی‌توانستند‌ به صورت آزاد و مستقیم با پیروان خود در تماس باشند، از همین ایام بود که زمینه برای غیبت امام عصر(عج) فراهم شد و البته وظیفه اطلاع‌رسانی و فراهم کردن شرایط جامعه برای پذیرش امام غایب و وظایف پیروان در ایام غیبت صغری و کبری بر عهده امام حسن عسکری( علیه السلام ) بود.
حکومت بنی عباس( علیه السلام ) نیز در جریان تولد آخرین امام و غیبت ایشان و ظهور منجی قرار گرفته بود؛ لذا سیاست پیشگیری از شیوع و ترویج چنین حقیقتی را از زمان امام هادی( علیه السلام ) در پیش گرفتند و با زندانی کردن امام حسن عسکری( علیه السلام ) تلاشی نا فرجام برای پنهان کردن حقیقت تولد منجی از خود نشان دادند.
بار سنگین آماده‌سازی شیعیان برای دوران غیبت منجی بر عهده امام حسن عسکری( علیه السلام ) بود، با وجود خفقان شدید و زندانی‌های مکرر، ایشان دست از رسالت خود برنداشتند و از آنجایی که غایب شدن امام و رهبر، یک واقعه نامأنوس برای پیروان بود و طبیعتاً تحمل عواقب این غیبت و شبهه پراکنی‌های فرصت‌طلبان نیاز به آمادگی‌های فکری فراوان داشت، امام حسن عسکری( علیه السلام ) به تدریج اهل تشیع را با این موضوع آشنا و افکار را برای پذیرش آن آماده ‏کردند.
البته پیش از ایشان تلاش‌هایی شده بود اما در عصر امام حسن عسکری( علیه السلام ) که به دوران غیبت نزدیک‌تر بود، بیشتر به چشم می‌آمد. ایشان از یک طرف، با وجود تأکید بر تولد حضرت مهدی(عج)، او را تنها به شیعیان خاص و بسیار نزدیک نشان می‏دادند و از طرف دیگر، تماس مستقیم شیعیان با خود آن حضرت، روز به روز، محدودتر و کمتر می‏شد؛ به طوری که حتی در شهر سامرا، به مراجعات و مسائل شیعیان از طریق نامه یا به واسطه نمایندگان خود پاسخ می‏دادند و به این ترتیب، آنها را برای تحمل اوضاع و شرایط و تکالیف عصر غیبت و ارتباط غیرمستقیم با امام(عج) آماده می‏کردند.
آماده‌سازی شیعیان برای دوران غیبت امام عصر(عج)، امام حسن عسکری( علیه السلام ) را از گسترش دانش در سراسر جامعه آن روز غافل نکرد با وجود اینکه ایشان در شرایط نامساعد و محدودیت بسیار شدید حکومت عباسی قرار داشتند توانستند شاگردانی تربیت کنند که هر کدام، به سهم خود، در نشر معارف اسلام و دفع شبهات دشمنان، نقش مؤثری داشتند.
حال پس از قرن‌ها و از آن روزهای پرتلاطمی که بر امام حسن عسکری( علیه السلام ) گذشت، مسلمانان عالم در چهار گوشه این پهنه گیتی چشم انتظار مردی هستند که خواهد آمد….
روزی تو خواهی آمد از کوچه‌های باران
تا از دلم بشویی اندوه روزگاران

احمد بهرامی